Pajjizna fi Krizi

Il-Kullhadd 

Ghandu jkun li kull Awissu jgib mieghu xi krizi fil-pajjiz. Is-sena ‘l ohra kellna l-iskandlu li wassal ghar-rizenja ta’ l-imhallfin. Dik kienet sajjetta fil-bnazzi. Xi snin ilu kellna l-inkwiet industrijali fl-MIA. Din is-sena ghandna l-krizi fil-finanzi tal-gvern. Din izda mhix sajjetta fil-bnazzi. IL-maltemp fil-finanzi pubblici ilu jingemgha. Din kienet ferm prevedibbbli anke jekk il-gvern ipprova jghattiha ftit sa l-elezzjoni.

Meta kkritikajt il-budget li ghadda jien kont ktibt hekk fit-Times fl-ewwel gimgha ta’ Dicembru tas-sena 2002:

‘The true deficit for next year is more like Lm113 million (as against the official Lm74million) and that only if new tax measures generating Lm6 million are announced out of budget. …..With this budget the Minister means to fudge the real issues and limp to the next election which will clearly come before the deficiency of the budget will have time to emerge.’

Issa ninsabu ezatt fejn kont bassart. Il-Ministru ammetta li d-deficit ta’ din is-sena mhux se jkun Lm74 miljun kif previst izda se jaggira mal-Lm120 miljun jekk ma jittiehdux passi ohra. U nzid nghid li din ic-cifra tiddependi minn jekk il-gvern idahhalx Lm22 miljun fi grants taht il-protokolli finanzjarji ma l-Italja u ma l-UE ghax jekk le id-deficit jista jitla sa Lm142 miljun. Id-dhul tal-flus mil-protokolli jaf jiehu zmien ghax ikun hemm passi burokratici li mhux la kemm jigi mghaggla.

Issa hemm qedin. Il-gvern dahru mal-hajt, mghobbi b’impenji elettorali li jqumu hafna flus ma jidhirx li ghandu soluzzjonijiet anke ghax jekk nergghu nzidu it-taxxa se mmorru kontra l-kurrent dinji u nirrendu lil pajjiz mhux kompettiv u mhux attrajenti ghall-investiment..

Meta l-gvern ikun dahru mal-hajt isejjah ghal konsensus. Mhux bhal meta jkun qed ihawwad u jghaffeg. Dak jaghmlu wahdu. Il-gid ta’ l-infiq igawduh l-erba’ tal-qalba. Meta jispicca bhal iben il-hali imbaghad ifittex il-konsensus.

Bhala partit ta’ oppozizzjoni responsabbli din is-sejha ghal konsensus ma nistghux ninjorawha anke jekk il-gvern ma jixraqlux ghajnuna. Ir-raguni kwazi tghidlek li r-risposta ghandha tkun li la l-gvern ghaffeg wahdu issa sta ghalih li l-mizuri iebsin li bilfors irid jiehu jitghabba huwa wahdu bil-piz tal-htija taghhom u mhux jipprova jaqsam il-htija ma haddiehor.

Il-problema hija li ghandna gvern bla sinsla. Gvern li wahdu ma jasalx biex jiehu il-mizuri li l-pajjiz tassew ghandu bzonn. U li jekk inkomplu nittraskuraw ser nipperikolaw il-kollass finanzjarju tal-pajjiz. U meta jigri dan ma jweggax il-gvern. Iweggha l-aktar iz-zghir, il-batut u dawk li jghixu mil-paga mil-pensjoni u mis-servizzi socjali. Dik hija r-ejalta, kiefra izda rejalta’.

Ghalhekk nemmen li bhala oppozizzjoni serja, issa li elezzjoni ghada ‘l boghod hames snin, ghandna nhallu fil-genb il-partegjanizmu u noffru l-ghajnuna ghal soluzzjoni nazzjonali biex jittiehdu l-mizuri li hemm bzonn halli niskansaw saram kbir li jweggha u jghaffeg liz-zghir u l-batut.

Krizi ma jkolliex soluzzjonijiet facli. Krizi li ila tinbena snin fuq snin, frott il-vizzji politici li jissagrifikaw it-tmexxija serja ghal vantagg politiku u partiggjan, ma ghandix la soluzzjonijiet facli u lanqas soluzzjonijiet ta’ malajr li ma jikkawzawx ugiegh. Krizi trid decizjonijiet kuraggjuzi biex il-problema tissolva u mhux tkompli tinkines taht it-tapit sa ma tisplodi f’wicc kullhadd.

Izda ma nistghux lanqas naghmluha bhal martri u wara li sofrejna telfiet elettorali ghax il-gvern seraq il-voti bil-flus tal-poplu, issa ndawru wiccna u nghidulu jsawwatna fuq in-naha ‘l ohra billi nidhlu ghal piz tal-konsensus halli nitghabbew ahna wkoll bil-piz tal-htija tas-soluzzjonijiet li ma jistghux ikunu la facli u lanqas helwin.

Nemmen ghalhekk li jekk il-gvern tassew irid konsensus halli niffaccajaw il-krizi flimkien irid jaccetta li mhux naqsmu l-morr biss izda naqsmu wkoll il-helu. Ma jistax il-gvern jippretendi li jigi jfittex l-ghajnuna taghna fl-imrar u fil-gawdjuz ikompli jaghti lil-laburisti bis-sieq qisna t-tfal ta’ alla izghar.

Nifhem li jekk il-gvern tassew irid il-konsensus il-Partit Laburista ghandu opportunita biex jinnegozja konsensus fuq affarijiet ohra fejn ahna ninsabu zvantaggati bl-ikrah.

U tajjeb li nirriflettu ghala l-poplu malti meta kien jaf bil-krizi fil-finanzi tal-gvern (u ma niblagghix li hawn xi hadd li emmen li l-finanzi tal-pajjiz kienu tajbin qabel l-lezzjoni meta ahna ippruvajna l-kuntrarju bil-fatti u l-figuri) xorta jaghzel lil min ihawwad u mhux lil min jitkellem bil-fatti. X’hemm daqstant hazin fil-partit laburista li quddiem inkometenza bhal din il-poplu jaghzel l-inkompetenza u mhux lilna? Min jirrispondi li l-poplu ma jafx u jaghzel fil-ghama ikun qed jinsulenta l-intellegenza tal-Maltin. Qabel ma naslu ghal konkluzjonijiet facli tajjeb li nduru dawra maghna nfusna.